Nakken består av 7 virvlar, der den øverste ligg heilt under nakken og koplar i hop hovudet med resten av kroppen. Rundt og mellom desse virvlane sit mange små og store musklar samt ligament for å støtte opp, skape bevegelse og beskytte. Dei fleste av oss vil i løpet av livet oppleve nakkesmerter av ulik intensitet, og har man først fått det ein gong er det stor sannsynlegheit for at du får det igjen. Muskel- og skjelettplager er ein av dei største grunnane til sjukmelding og kostar staten store summar. Kunne dette vore unngått? I dagens samfunn går vi rundt og stirrar ned på ein skjerm store delar av dagen, anten om det er mobiltelefonen, ipaden eller datamaskina på jobb. Når ein blir sittande slik og sjå ned, blir det stor belastning på muskulaturen på baksida av nakken. Har du tenkt over kor tungt hovudet faktisk er? Det er tyngre enn du kanskje trur, og når du sit og stirrar ned i skjermen framfor deg må du bøye nakken, noko som fører til at hovudet blir endå tyngre og du får endå høgare belastning på nakkens muskulatur. Er det rart den blir sliten og muskulaturen vond? Då forstår du kanskje viktigheita av å justere og tilpasse posisjonen på skjermen du har på jobb. Etter ein arbeidsdag på 7-8 timar der store delar av tida nyttast med hovudet framovertippa for å sjå ned i skjermen er det klart at den blir sliten. Prøv å juster skjermen opp slik at nakken får ein meir nøytral posisjon. Same når du sit med telefonen eller ipaden. Ikkje ha den sånn at du sit med haka inntil brystet og ser ned i telefonen. Prøv heller å løft den litt opp framfor deg, så kan du sjølv kjenne at nakken ikkje må jobbe så hardt og bli like fort vond og stiv.
Stiv muskulatur og låste ledd i nakken kan også føre til hovudverk i form av spenningshovudpine. Denne har ofte karakter som eit stramt panneband som sit rundt hovudet, stramhetar i bakhovudet eller som noko som sit i tinninga, panna eller bak auga. Nokon kan også oppleve svimmelheit.
Andre symptom man kan få av nakkesmerter er utstrålingar til arm og hand. Dette kan komme både av spent muskulatur og stive ledd, men også ved skader på mellomvirvelskivene, forkalkningar på ryggrada eller innklemming av nervar. Triggerpunkter frå muskulaturen i nakkeområdet kan gje smerter ikkje berre i nakken, men i form av utstråling til arm og hand. Så om du kjenner at det strålar eller prikkar i handa kan årsaka til dette komme frå nakken. Same med hovudverken som også kan skuldast triggerpunkt i nakkens muskulatur.
Korleis er livet? Har du det bra? Dårleg? Er det noko som er tungt om dagen? Er du mykje stressa? Alt dette kan føre til at vi spenner oss, og då spesielt i nakken. Stress er ein av risikofaktorane for å utvikle nakkesmerte. Kan du redusere desse stressmomenta i livet, kan det også vere at du får sleppt litt på alle spenningane som set seg rundt nakken. Andre risikofaktorar for å utvikle nakkesmerte er inaktivitet, angst, depresjon og om du er kvinne. Fysisk aktivitet kan fungere som ein beskyttande faktor for nakkesmerte og kan nyttast både som førebygging og behandling.
Det vi har gått igjennom hittil er ofte typisk for litt meir langvarig nakkesmerte, men vi har også den akutte typen. Den du får når du for eksempel gjer ein rar bevegelse, vrir deg eller vaknar opp med ein morgon etter å kanskje ha sove litt rart. Den der du føler at heile nakken din er stiv som ei blokk og kvar einaste vesle bevegelse smertar. Du kan ikkje sjå deg til sida utan å snu heile kroppen. Eg snakkar sjølvsagt om den berømte kinken, også kalla nakkesperre.
Kva kan du sjølv gjere?
Varier arbeidsposisjonen din! Dette er mitt aller viktigaste tips som eg ikkje kan få sagt nok! Kroppen er skapt for bevegelse, så om den ikkje får rørt nok på seg og berre er i ro, stivnar den. Du kan ha så god haldning du berre vil, men så lenge du ikkje bevegar på skuldrane og nakken din, kjem den til å stivne den og. Den beste posisjonen er den neste.
Du kan også tøye for å sleppe litt på musklar som er stramme. Om du skal tøye muskulaturen i nakken finnast det mange ulike måtar å gjere dette på. Om du vil tøye muskulaturen på venstre side av nakken, kan du legge øyret mot armhola på motsett side. Ein annan variant er å føre nasa mot armhola på motsatt side. For å forsterke denne tøyen kan du legge ei hand på hovudet og forsiktig legge på eit trykk. Her kan du også la hovudet ditt jobbe imot handa før du slappar av igjen og kjem endå lenger i tøyen.
Bevegelse i ledda i brystryggen, altså mellom skulderblada er også viktig. Dette kan du enkelt gjere ved å bruke ein foamroller. Har du ingen foamroller kan du rulle eit handkle hardt saman til ei pølse og bruke i staden. Legg foamrolleren/handkledet på golvet, legg hendene på motsett skulder som om du skal klemme deg sjølv, len brystryggen bak på rulla og slapp av. Herifrå kan du rulle den litt opp og ned langs med ryggrada eller berre ligge og tøye slik. For å strekke litt på framsida og i skuldrane, kan du strekke armane opp og ut over hovudet.
Merkar du at du får meir vondt i nakken når du er stressa? Dette heng ofte saman. Er det noko du kan gjere eller endre i kvardagen din som kan redusere stressnivået? Då slepp du kanskje dei høge skuldrane og du kan slappe litt meir av.
Kva kan naprapaten gjere?
Vi kan hjelpe til med å sjå på årsak, funksjon, mjuke opp muskulatur, justere ledd, samt gje øvingar og råd tilpassa akkurat deg og din kvardag.
Kjenner du deg igjen i noko av dette? Då er du er hjartleg velkommen til å ringe eller sende ein mail for å booke tid eller for ein uforpliktande samtale.
Hanne – naprapat.